کتاب بخوانیم؛ شور زندگی و وداع با اسلحه - وبلاگ امین و کیوان

به گزارش وبلاگ امین و کیوان، خبرنگاران: در این شماره از سری مطالب کتاب بخوانیم سه اثر ادبی داریم: یک شاهکار از ادبیات غرب، یک شاهکار زندگی نامه ای مشهور از یک چهره هنری و در نهایت یک داستان ایرانی. در بخش غیر ادبی دو کتاب معرفی میکنیم: یک کتاب کوچک، اما خوشخوان و مهم از فیلسوفی آلمانی را برایتان در نظر گرفته ایم، به همراه زندگی نامه ای از یک فرد مهم در تاریخ معاصر و اقتصاد ایران. با ما همراه باشید.

شور زندگی اثر ایروینگ استون

ایروینگ استون (1989-1903) نویسنده آمریکایی با رمان های زندگی نامه ای خود درباره چهره های بزرگ بشری، به شهرت رسید. وی استادیار رشته زبان انگلیسی در دانشگاه کالیفرنیا بود. بدون شک مشهورترین اثر او شور زندگی است که به زندگی نقاش بزرگ هلندی یعنی ونسان ون گوگ می پردازد. دیگر اثر مشهور وی رنج و سرمستی نام دارد که به زندگی میکل آنجلو یا همان میکل آنژ نقاش برجسته دوران رنسانس ایتالیا می پردازد. زندگی نامه فروید و داروین از دیگر آثار مشهور این نویسنده آمریکایی به شمار می رود.

شور زندگی در سال 1934 منتشر شد و برای چند دهه در میان پرفروش ترین کتاب های آمریکا قرار داشت و به زبان های بسکمک ترجمه شد. ونسان ون گوگ در این کتاب به طرز دقیقی توصیف شده است؛ نقاشی نابغه و البته شکست خورده و ناکام در دوران خود، عاشقی شکست خورده که خود را در صندلی مسیح و منجی بشریت و کارگران می بیند، و در نهایت مردی مجنون در میان گروهی نقاش دیوانه و عمدتا فقیر در فرانسه. زندگی ون گوگ در این کتاب در قالب داستانی کلاسیک بیان میشود؛ به شکلی بی رحمانه، دیوانه نماینده، پرشور و تلخ.

این کتاب شگفت انگیز براساس نامه نگاری هایی نوشته شده است که از دوران جوانی ون گوگ میان او و برادرش تئو برای سال ها به طور منظم برقرار بوده است. نویسنده بسیار هوشمندانه، مواد این نامه ها را در قالب رمانی به روایت سوم شخص گنجانده است و واقعیت و خیال را طوری با هم آمیخته که به زندگی ون گوگ وفادار بماند، در عین حال ذهن بیمارگون و آشفته وی را پیش روی مخاطب قرار دهد. این گونه یکی از بهترین رمان های زندگی نامه ای در طول تاریخ معاصر به رشته تحریر درآمده است.

داستان از جوانی ون گوگ در لندن و شکست وی در کسب و کار گالری ها و فروش تابلو شروع میشود که همزمان است با یک شکست عشقی، سپس به ماجرا های ون گوگ در نقش منجیِ کارگران فقیر در یک معدن زغال سنگ در بلژیگ می رسد؛ وقتی که ون گوگ میخواست کشیش شود و به دنبال دغدغه های فلسفی و الهیاتی بود. در نهایت روند روی آوردن وی به نقاشی پس از شکست در کارِ مردِ خدا شدن پیش روی مخاطب قرار میگیرد و زندگی فقیرانه ون گوگ در لاهه و پاریس میان نقاشان جوانی که همگی بعد ها مشهور شدند مانند سزان، گوگن، و البته نویسنده ای به نام امیل زولا. کتاب هرچه جلوتر میرود به تناسب شکست های پیاپی ون گوگ و اوج دریافت بیماری های ذهنی وی و شیدایی اش آزاردهنده و تلخ تر می شود و در تمامی مراحل به واقعیت وفادار است. داستان تا آخرین لحظات عمر ون گوگ و مرگ دلخراشش ادامه دارد.

ون گوگ روایت شده توسط ایروینگ استون در عین دیوانگی هایش بسیار دوست داشتنی است، شخصیت های زنان حاضر در زندگی ون گوگ، نقاشان پٌست-امپرسیونیستِ اطرافش و برادرش تئو نیز بسیار خوب و دقیق پرداخت شده اند. در عین اینکه با یک درام و تراژدی سر و کار دارید، با اطلاعات دست اولی از نقاشی و ذهنیت نقاشان پٌست-امپرسیونیست آن دوره که میخواستند نقاشی مدرن را شکل و سر و سامان دهند روبرو میشوید، همچنین حال و هوای روستا های هلند، فرانسه و بلژیک و شهر هایی مانند لاهه و پاریس در دورانی که پر از نقاشان و نوابغِ آینده بود.

شور زندگی از آن دسته کتاب هایی است که مخاطب عام و خاص، هر دو به تناسب علایق خود از آن لذت میبرند و یک بیوگرافی عاشقانه، جنون آمیز، تراژیک و هنری است که محدوده و مرزی در جذب مخاطب خود ندارد.

ترجمه نخست شور زندگی به فارسی توسط دکتر محمد علی اسلامی ندوشن در سال 1348 و توسط انتشارات فرانکلین صورت گرفت. این نسخه در سال 1397 توسط انتشارات یزدان به چاپ بیستم خود رسید و در 512 صفحه و با قیمت 48000 تومان منتشر شد. همین ترجمه در سال 1398 توسط انتشارات امیرکبیر به چاپ نهم رسید و در 525 صفحه و قیمت 65.000 تومان در دسترس علاقمندان می باشد. به دلیل محبوبیت این کتاب، در سال های اخیر ترجمه های فارسی پراکنده دیگری نیز از آن اجرا شده و در بازار کتاب موجود میباشد.

وداع با اسلحه اثر ارنست همینگوی

ارنست همینگوی، نویسنده آمریکایی (1961-1899) و برنده نوبل ادبیات است که در تاریخ ادبیات معاصر و داستان نویسی، اهمیت به سزایی دارد تا جایی که برخی نظریه پردازانِ ادبی، رمان و داستان معاصر را به دورانِ پیش و پس از وی تقسیم بندی می نمایند. وداع با اسلحه از جمله مشهورترین آثار همینگوی است که به مساله جنگ می پردازد و در سال 1929 منتشر شد. این کتاب نمونه ای است عالی از سبکی که همینگوی جزء بانیان آن بود یعنی وقایع نگاری ادبی. زنگ ها برای که به صدا درمی آیند دیگر اثر مشهور و وقایع نگاری اوست از جنگ داخلی اسپانیا میان طرف داران ژنرال فرانکو و جمهوری خواستار سوسیالیست.

وداع با اسلحه درباره ستوان جوانِ آمریکایی است به نام فردریک هنری که در جنگ دنیای اول در بخش آمبولانس ها و مهندسی ارتش در ایتالیا در حال خدمت است، وی نگاه خاصی به جنگی دارد که شاید خیلی به او مربوط نیست و بیشتر دغدغه اش معطوف به زنان و تفریح و غذاست. وقتی که کم کم دشمن نیز وارد داستان میشود و بمباران و نبرد اوج میگیرد، ستوان هنری به طرزی اتفاقی مصدوم میشود و این زخمی و بستری شدن با یک عشق نسبتا متفاوت میان او و یک پرستار همراه می شود که در تعلیق میان واقعیت و دروغ به سر می برد در حالی که پرستار باردار میشود و هنری مجدد به خدمت فرا خوانده میشود... با اوج دریافت جنگ، نفرت از جنگیدن برای ایتالیا در ستوان آمریکایی همزمان با عشق به فرزندِ در راه، اوج میگیرد در حالی که همه چیز آبستن یک تراژدی انسانی و احساسی است.

وداع با اسلحه کتابی است درباره جنگ و عشق و صلح طلبی پنهانِ نویسنده در حالی که در بیرون نشانی از صلح نیست. نبرد کاپورتو در 1917 میلادی موجب شد که امپراتوری اتریش-مجارستان و متحد آن یعنی آلمان بخش های زیادی از جبهه ایتالیا را بگیرند. همینگوی در وداع با اسلحه به توضیح عقب نشینی پس از شکست در این حمله می پردازد و بسکمک دیگر از اتفاقات در میان نیرو های پشت جبهه و در روستاها، سربازانی که می ترسند و در پی فرار هستند و بسکمک دیگر که کشته میشوند. زنانی که در حاشیه حضور دارند و بی نظمی که بعضا همه چیز را خراب می نماید. یک نزاعِ بزرگ و بیرونی در کنار یک نزاع درونی و ذهنی از طرف شخصیت ستوان و به زبان اول شخص روایت میشود در حالی که یک کشمکش عشقی و احساسی نیز در جریان است.

وداع با اسلحه بر پایه تجربه واقعی حضور همینگوی در ارتش ایتالیا در جنگ دنیای اول راسخ است، و عشق میان وی با پرستاری به نام اگنس ون کوروسکی در بیمارستان صلیب سرخ که از همینگوی زخمی مراقبت می کرد و قرار بود با یکدیگر ازدواج نمایند که البته این پیوند سر نگرفت. بسکمک دیگر از شخصیت ها نیز در داستان پیش زمینه واقعی دارند از جمله شخصیت کشیش که بسیار بااهمیت هم هست. متن ساده و ایجاز همینگوی در این کتاب یکی از بهترین نمونه های کار اوست در حالی که لایه های عمیق روایت به آثار کلاسیک پهلو می زند. نام وداع با اسلحه در بسکمک از لیست های معتبر در میان صد کتاب یا رمان برتر تاریخ ادبیات به چشم میخورد.

وداع با اسلحه نخستین بار توسط نجف دریابندری در سال 1340 به فارسی برگردانده شد. در حالی که مترجم در آن موقع تنها بیست و سه سال داشت، ترجمه بسیار حیرت انگیز و بدیع است؛ البته که در چاپ های بعدی توسط وی مورد بازبینی نهاده شد. چاپ هجدهم آن در سال 1396 توسط انتشارات نیلوفر در 423 صفحه و با قیمت 48.000 تومان منتشر شد. این ترجمه توسط انتشارات امیرکبیر و علمی فرهنگی نیز در سال های گذشته بار ها منتشر شده است. چاپ هفتم آن توسط انتشارات علمی فرهنگی در سال 1397 در 333 صفحه و با قیمت 20.000 تومان عرضه شد. ترجمه های دیگری نیز از این کتاب به فارسی موجود است که مشهورترین آن به کیومرث پارسای تعلق دارد.

در باب طبیعت انسان اثر آرتور شوپنهاور

آرتور شوپنهاور (1860-1788)، فیلسوف آلمانی قرن نوزدهم است که از پایه گذاران اندیشه مدرن به شمار می رود، آراء وی بر علاوه بر فلسفه و اخلاق بر بسکمک از حوزه های هنر و روانشناسی در قرن بیستم تاثیر به سزایی گذاشت. شوپنهاور فیلسوفی بود که در دوران خود و زیر سایه غول هایی مانند هگل مهجور واقع شد و پس از وی نیز بیشتر توجهات معطوف به نیچه بود. در قرن بیستم بیش از پیش به شوپنهاور توجه شد و او صندلی واقعی خود را در میان اهل اندیشه و تفکر بازیافت. مشهورترین و مهم ترین اثر شوپنهاور دنیا همچون اراده و تصور است.

شوپنهاور به این دلیل که از طب و علوم طبیعی به فلسفه روی آورده بود، به خواستگاه ها و محرک های غریزی انسان بیش از پیش توجه میکرد، دورانِ وی نیز بسیار تحت تاثیرِ پیشرفت علوم بود و از همین جهت طبیعت انسان جزء مناقشه های رایج فلسفی و علمی در آن دوران به شمار میرفت. کتاب در باب طبیعت انسان مجموعه کوچک، اما مهمی است از نوشته های مختلف شوپنهاور درباره طبیعت بشر، اخلاق و حقوق که بعد از مرگ شوپنهاور منتشر شده است. اراده آزاد، غرایزی مانند حسادت، و جنبه هایی انسانی مانند شخصیت از مهم ترین بخش های درون مایه این کتاب به شمار میروند. طبیعت انسانی در این کتاب از وجوه و جهات مختلفی توسط شوپنهاور و در ادامه دستگاه فلسفی منسجم وی آنالیز می شود.

همه این ها در یک چشم انداز سیاسی و با توجه به فلسفه آن دوران صورت می گیرد و ارجاع به نظریات فیلسوفانی مانند کانت. بایستی توجه کرد که شوپنهاور درصدد بود با رد کردن بسکمک از تفکرات رایج دوران خود و بعضا کلاسیک، ذات شرور انسان را بیش از گذشته و با ذکر دلایل و اثبات فلسفی به روی پرده و به نمایش درآورد و تا حد زیادی در این کار پیروز هم بود؛ هرچند منتقدان جدی و بزرگی نیز در برابر خود داشته و دارد. کتاب در باب طبیعت انسان از جمله آثاری است تخصصی و مورد علاقه اهالی فلسفه و اخلاق، در عین حال به دلیل ترجمه روان و دقیق، همچنین نوعِ بیان فلسفی شوپنهاور و ارتباط با روانشناسی و وجوهِ عامِ انسانی برای مخاطب عام نیز بسیار جذاب، خواندنی و مفید خواهد بود.

رضا، ولی کمک مترجم بخش گسترده و مهمی از آثار شوپنهاور در ایران است که با دقتِ همیشگی و به خوبی برگردانِ کتاب در باب طبیعت انسان را نیز انجام داده و کتابی روان را به مخاطب عرضه کرده است. چاپ ششم این کتاب در سال 1397 توسط نشر مرکز در 96 صفحه منتشر شد و با قیمت 15.900 تومان در دسترس علاقمندان می باشد.

موقعیت صاحبان صنایع در ایران عصر پهلوی؛ زندگی و کارنامه علی خسروشاهی اثر علی اصغر سعیدی

کتاب های زندگی نامه در ایران بیشتر معطوف به اهل سیاست و قدرت است و کمتر نشانی از فعالان مالی ایران معاصر در میان آثار این حوزه یافت میشود. در حالی که تصورات عمومی درباره صاحبان صنایع و تجار در ایران معمولا با قضاوت های ارزشی و ایدئولوژیک گره خورده است، احتیاج به آثار دقیق در این حوزه بیش از پیش احساس میشود. کتاب موقعیت صاحبان صنایع در ایران عصر پهلوی؛ زندگی و کارنامه علی خسروشاهی یکی از این آثار خواندنی و مهم است که ذیل یک مجموعه توسط علی اصغر سعیدی چند سالی است در حال گردآوری و انتشار است.

اکثر ایرانیان محصولات غذایی مینو را میشناسند و سال ها از آن بهره برده اند و مینو، جزئی از ذائقه بسکمک از ما ایرانیان محسوب میشده است. علی خسروشاهی از بنیان گذاران شبکه توزیع، فروش و بازاریابی مدرن در ایران و بنیان گذار گروه صنعتی مینو بود که در نوستالژی و خاطره چشایی مردم نقش بسته است. در عین حال آگهی های متنوع مینو در دهه 40 و 50 نیز از جمله پیشروترین نمونه ها در حوزه تبلیغات در ایران بود.

کتاب زندگی و کارنامه علی خسروشاهی با پیشیینه خانوداگی و تحصیلی وی شروع میشود و ارجاعاتی به آن دوران و مناسبات سیاسی و مالی ایران نیز دارد. سپس به تجارب صنعتی و تجاری خسروشاهی می پردازد و نگاهی به شکل گیری تجارت و بازاریابی مدرن در ایران پیش از انقلاب دارد؛ مباحثی مانند واردات و حضور شرکت های چند ملیتی آن دوره مانند نستله. دستگیری علی خسروشاهی به دلیل اشتباه ناخواسته در واردات شیرِ دامی به جای شیرخشک یکی از بهترین بخش های کتاب به شمار میرود. مسائلی مانند مبارزه با گران فروشی پیش از انقلاب و بی ثباتی مالی به خصوص در ارتباط با کسب و کار خصوصی پس از انقلاب از جمله بخش های سیاسی کتاب به شمار میرود که بسیار خواندنی هستند.

روش های مدیریتی و خلق و خوی خسروشاهی در ارتباط با دیگران در عرصه مالی؛ از بزرگان سیاست تا کارگران کارخانه را با این کتاب به خوبی درک میکنیم. در نهایت نیز با ماجرای گروگان گیری خسروشاهی و واگذاری اجباری شرکت های وی در سال 1358 روبرو میشویم، در حالی که صنایع ملی شده بود و خسروشاهی منع قانونی نداشت، اما اشخاصی به نام مبارزه با امپریالیسم و سرمایه داری وی را با گروگان گیری مجبور به کناره گیری از فعالیت مالی نمودند. نامه های خسروشاهی به مهندس بازرگان درباره اهمیت اقتصاد آزاد در ایران و آماری از فعالیت های مالی وی انتها بخش کتاب است.

مطالعه این کتاب می تواند تا حدی معمای توسعه نیافتگی ایران را از پسِ پرده بیرون آورد و از ذهن و نگاه تاجران و صنعتگرانی مانند علی خسروشاهی نشان دهد؛ همچنین، کتاب پیامد های مالی، اجتماعی و سیاسی فعالیت صنعتی و تجاری گسترده در ایرانِ پیش و پس از انقلاب را به نحو شفافی به تصویر میکشد.

چاپ ششم از کتاب خواندنی موقعیت صاحبان صنایع در ایران عصر پهلوی؛ زندگی و کارنامه علی خسروشاهی اثر علی اصغر سعیدی در سال 1398 در 428 صفحه و با قیمت 56.000 تومان توسط نشر نی منتشر شده است.

تو به اصفهان بازخواهی گشت اثر مصطفی انصافی

مصطفی انصافی (متولد 1366) فارغ التحصیل رشته مهندسی عمران است، اما در حدود یک دهه گذشته به صورت حرفه ای مشغول نوشتن داستان کوتاه و رمان بوده است.. داستان های کوتاه او در بسکمک از جشنواره ها و جوایز ادبی نامزد یا برگزیده شده اند.

رمان تو به اصفهان بازخواهی گشت داستانی است با موضوع جنگ و مهاجرت اجباری و به موازات آن عاشقانه ای میان یک مهاجر و انسان های کشور مقصد. داستان از مهاجرت اجباری لهستانی ها به ایران و بندرپهلوی یا همان بندر انزلی در جنگ دنیای دوم الهام گرفته و در این بستر روایت شده است. داستان با ورود دختری به نام الیزا شروع میشود دختری که پیشینه ای مبهم دارد؛ ظاهر داستان، دیدار های وی با یک استاد دانشکده ادبیات دانشگاه تهران در دهه 80 شمسی است برای مشاوره درباره انتها نامه. استاد نیز فردی است خسته از شرایط و در پیِ مهاجرت؛ در ادامه متوجه می شویم این ظاهر ماجراست و دختر در جست وجوی مادربزرگش است که در دهه 20 با مهاجران لهستانی به ایران آمده و ماندگار شده است.

حوزه مد نظر نویسنده یعنی جنگ و مهاجرت در ادبیات معاصر فارسی بسیار مهجور مانده است؛ و به همین دلیل این داستان که چفت و بست مجکمی دارد و در فرم و روایت خلاقانه و بکر محسوب میشود، اثری است مهم و خواندنی در ادبیات فارسی جدید. داستان به شدت جذاب است و در عین حال با توجه به پس زمینه خود، بسیار باورپذیر. جزئیات پراکنده و داستان های فرعی به خوبی در قالب یک کل منسجم پیش میروند و به هم میرسند. مساله تاثیرات گذشته خانوادگی بر زندگی کنونی آدم ها به شکل هنرمندانه ای طرح و در لایه های داستان گنجانده شده است.

همچنین کتاب به وقایع تاریخی زمان خود نیز ارجاعات خلاقانه ای می دهد و در عین حال داستان عاشقانه خود را نیز پیش می برد. تنهایی، گذشته و آسیب پذیری انسان از جمله مضامین اصلی این داستان به شمار میروند، داستانی که بیش از هرچیز بر موقعیت آدم ها راسخ شده است.

چاپ چهارم تو به اصفهان بازخواهی گشت اثر مصطفی انصافی در سال 1397 توسط نشر چشمه در 276 صورت گرفت و با قیمت 28.000 تومان در دسترس علاقمندان است.