تا جهان جهانست اقلیم ایران خشک و نیمه خشک باقی می ماند - وبلاگ امین و کیوان

به گزارش وبلاگ امین و کیوان، یک کارشناس اقلیم شناسی با دفاع از رویکرد سدسازی در ایران گفت: سال 1305 یک سیلاب در حوزه کرخه رخ داد و سه هزار کشته بر جا گذاشت؛ در سیل اخیر هم امکان تکرار این فاجعه انسانی وجود داشت اما با وجود سد کرخه از آن جلوگیری شد.

حمید منصوری در گفت و گو با خبرنگار وبلاگ امین و کیوان با بیان اینکه در سال های اخیر همیشه شاهد بعضی مخالفت ها با رویکرد سدسازی در ایران بوده ایم گفت: هر سازه ای که توسط بشر ساخته می گردد مزایا و معایبی دارد و برای ارزیابی آن باید به دید کفه ترازو به سمت مزایا پایین می رود یا معایب.

ایرانی ها از سه هزار سال پیش سد می ساختند

منصوری اضافه نمود: برای برآورد کلی مزایا و معایب سدسازی در ایران باید به این موضوع توجه کرد که ایران در یک منطقه خشک و نیمه خشک واقع شده است و میانگین بارندگی در آن به 250 میلیمتر در سال می رسد بنابراین ما همیشه به ذخیره کردن آب احتیاج داریم همانطور که اجداد ما این کار را با روش های مختلف انجام می دادند؛ به عنوان نمونه ما سدهایی با قدمت سه هزار سال هم در ایران داریم.

وی ادامه داد: علاوه بر ذخیره آب، سد برای فراوری برق و جلوگیری از طغیان رودخانه و آسیب به مناطق پایین دست هم ساخته می گردد، با در نظر دریافت هر سه این کاربری ها می توان گفت که سد برای ایران یک ضرورت است.

این کارشناس ارشد اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی اضافه نمود: سدسازی ایران در جهان حرف سوم را می زند و این سدها با توان و علم داخلی ساخته شده است بنابراین نباید ایراد فنی یک سد را به کل سدهای ساخته شده تعمیم داد؛ اگر میانگین بارش در ایران 1700 میلیمتر بود یا سفره های آب زیرزمینی مناسبی داشتیم سدسازی اشتباه بود اما در شرایط فعلی سد برای ایران از احتیاج هم گذشته و یک ضرورت است.

وی با بیان اینکه در ضرورت ساخت همه سدهای ایران مصداق وجود دارد، اضافه نمود: در سیل اخیر دو سد دز و کرخه حجم آبی به میزان هشت هزار مترمکعب در ثانیه که تکان دهنده است را مهار کردند؛ اگر این حجم از آب به پایین دست سرازیر گردد چیزی از آنجا باقی نمی ماند همانطور که در سال 1305 در حوزه سد کرخه چنین سیلی رخ داد و حدود سه هزار نفر کشته شدند.

اگر سدهای تهران نبود از کجا آب شرب برای 12 میلیون نفر تأمین می کردیم؟

منصوری با اشاره به اهمیت سد برای ذخیره آب در ایران، ادامه داد: حدود یک سوم آب های سطحی کشور در خوزستان جریان دارد، اگر پنج سد خوزستان نبود چگونه می توانستیم این میزان آب را ذخیره کنیم که این آب حتی به قم هم برسد، یا چگونه چنین کشاورزی با کیفیتی در خوزستان ایجاد گردد، فقط 130 هزار هکتار از اراضی پایین دست دز با آب این سد آبیاری می گردد و حدود 300 تا 400 هزار نفر از این سدها ارتزاق می نمایند.

این کارشناس ارشد اقلیم شناسی توضیح داد: اگر سدهای کرج، طالقان، ماملو، جاجرود و لتیان نبود چگونه امکان تأمین آب برای جمعیت 12 میلیون نفری تهران و بخشی از استان البرز وجود داشت، مخالفانی که با سدسازی مخالف هستند باید جایگزینی برای این موارد را هم ذکر نمایند.

خشکی در ذات سرزمین ایران است پس باید آب را ذخیره کنیم

منصوری در ادامه با بیان اینکه یکی از دلایل مخالفان سدسازی تبخیر است گفت: در هر حال بخشی از آب ذخیره شده پشت سد تبخیر می گردد اما این تبخیر آنقدر زیاد نیست که سدسازی به طور کلی رد گردد، معیارهایی که در بحث سدسازی برای مخالفت مطرح می گردد با تاریخچه اقلیمی و سرزمینی ما مطابق نیست.

وی اعلام کرد: ایران یک سرزمین خشک و نیمه خشک است و تا جهان جهانست خشک و نیمه خشک باقی می ماند و به ذخیره کردن آب احتیاج دارد، اگرچه ممکن است در گذر زمان نوساناتی بین ترسالی و خشکسالی داشته باشیم اما خشکی ذات سرزمین ماست و اگر غیر از این باشد باید تعجب کنیم.

این کارشناس ارشد اقلیم شناسی در مورد اینکه در یک برهه چند سد در کشور آمریکا تخریب شده است گفت: ممکن است این اتفاق به دلیل اتمام دوره انتفاع سد اتفاق افتاده باشد چون هر سد یک دوره بهره برداری دارد و پس از خاتمه این دوره ممکن است با رسوبات پر گردد و دیگر به آن احتیاجی وجود نداشته باشد.

منصوری ادامه داد: در هر حال ما باید وضعیت خودمان را در سدسازی در نظر بگیریم و اینکه بگوییم سدسازی خوب نیست منطقی به نظر نمی رسد؛ در مجموع با شرایط فعلی ایران سدسازی یک ضرورت است و اگر نباشد مسائل عدیده ای هم در بخش آب شرب و هم مهار سیلاب هایی که با دوره های زمانی مختلف امکان بازگشت دارند دچار مشکل خواهیم شد.