تولیدات کشاورزی استان آذربایجان شرقی در سطح کشور جزو سالم ترین محصولات می باشد - وبلاگ امین و کیوان

به گزارش وبلاگ امین و کیوان، خبرگزاری خبرنگاران-رئیس سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی گفت: تولیدات کشاورزی استان آذربایجان شرقی در سطح کشور جزو سالم ترین محصولات می باشد.

به گزارش خبرنگار ما از تبریز؛ مهندس اکبر فتحی در برنامه زنده رادیویی چرتکه صدای تبریز با اشاره ای کلی به سیمای کشاورزی استان آذربایجان شرقی گفت: بخش کشاورزی حداقل 21 درصد اشتغال استان را تشکیل داده، بالای 85 درصد مواد اولیه صنایع غذایی را تامین نموده و بالای 12 درصد صادرات غیرنفتی استان را شامل می شود.

وی با بیان اینکه اگرچه این اشتغال را نمی توان به عنوان توفیق قلمدادکرد زیرا هرچه مقدار اشتغال در این بخش زیاد باشد نشانگر این است که بخش کشاورزی همچنان به شیوه سنتی مدیریت می شود و به شکل مکانیزه و صنعتی وارد عمل نشده است ادامه داد: با این حال پتانسیل موجود در این بخش ناگزیر اشتغال بیشتری را به خود اختصاص می دهد.

رئیس سازمان جهادکشاورزی استان ادامه داد: بخش کشاورزی شامل یک میلیون و سیصد و سی هزار هکتار اراضی کشاورزی در کل استان است که از این مقدار حدود 900 هزار هکتار به صورت دیم بوده و 116 هکتار به باغات و مقدار بسیار کمی نیز به کشت آبی اختصاص دارد؛ جمعیت دامی استان در حدود 7 میلیون راس بوده و با در نظر گرفتن حدود 700 واحد مرغداری ماهانه حدود 3.5 الی 4 میلیون جوجه ریزی در استان وجود دارد که تامین کننده احتیاج مصرف استان بوده و با تغییراتی که اخیراً در ساماندهی واحدهای غیرمجاز رخ داده این مقدار افزایش نیز یافته است؛ در خصوص تخم مرغ نیز حدود 9 درصد تخم مرغ کشور در استان آذربایجان شرقی فراوری می شود.

وی گفت: به طور کلی محصولات فراوریی استان حدود 5 میلیون تن است که 3 میلیون تن به محصولات زراعی، یک میلیون تن به محصولات باغی و یک میلیون تومان به محصولات دامی اختصاص دارد و در واقع (به جز محصولات گرمسیری و نیمه گرمسیری) فراوریات استان پوشش دهنده احتیاج مصرفی استان می باشد و در موارد زیادی همچون محصولات سبزی، صیفی، جالیزی و میوه و لبنیات و گوشت قرمز نیز مازاد بر مصرف استان فراوری می شود که به استانهای همجوار و کشورهای دیگر صادر می شود در فراوری 21 رقم کالای کشاورزی این استان مقام اول تا ششم کشوری را به خود اختصاص داده است.

رئیس سازمان جهادکشاورزی استان گفت: برای روشن شدن عملکرد بخش کشاورزی چه به صورت کمی و کیفی در چند دهه گذشته کافیست به این مورد توجه شود که علیرغم افزایش جمعیت رخ داده در طول این مدت، سطح زیرکشت به علت تغییر کاربریهای رخ داده در توسعه شهرها و روستاها، شبکه های راه و راه آهن و زیرساخت ها و تغییرات اقلیمی کاهش یافته است. برای مثال حوضه دریاچه ارومیه که سابقاً حدود 46 درصد فراوریات کشاورزی استان از آن حاصل می شد عملاً با بحران شدید کم آبی روبرو شده که به شور شدن اراضی و خروج آنان از دسترس کشاورزی منجر شده است. علیرغم تمام این محدودیتها فراوری بخش کشاورزی نه تنها کاهش نیافته بلکه افزایش نیزداشته است که مبین وقوع توسعه عمودی و افزایش عملکرد در واحد سطح می باشد به معنا که اگر در گذشته در مزارع دیم میانه عملکرد حدود 500 الی 600 کیلوگرم بوده، در حال حاضر این مقدار به یک و نیم تن افزایش رسیده و حتی کشاورزان شاخص استان به سه و نیم تن نیز دست یافته اند. این امر که در خصوص محصولات دامی و باغی نیز صادق است با استفاده از روش های نوین علمی و ورود دانش تازه به بخش کشاورزی و تلفیق دانش و تجربه کشاورزان و ایفای نقش مروجین در ارتقای ضریب نفوذ دانش در بخش کشاورزی و با اصلاح نژاد در بخش دامی وزراعی میسر شده است. در واقع می توان گفت ژنتیک در این زمینه نقش مهمی ایفا نموده و در قالب اصلاح نژاد با استفاده از بذر و نهال و نهاده های اصلاح شده و نیز در قالب به زراعی پیروز به این امر شده است. بخش مکانیزاسیون نیز به لحاظ تعداد تراکتور و کمباین و و ادوات دنبال بند قابل مقایسه با چند سال قبل نیست. بهینه سازی مصرف آب کشاورزی با توجه به تغییرات اقلیمی که به کم آبی و تهدید آب کشاورزی انجامیده است ناگزیر ما را به سوی توسعه گلخانه ها سوق داده است که فراوری در فضای آن 10 برابر فضای آزاد در یک واحد سطح است. سیستم های آبیاری نیز در طی چند دهه گذشته به صورت تصاعدی تغییر یافته و از حالت سنتی خارج شده است وجود سیستم های مدرن و شبکه های آبیاری اجرا شده و زیرساخت هایی که در بخش کشاورزی به وسیله کانالها و ایجاد شبکه های فرعی و همینطور خود شبکه های اصلی که سازمان آب به تجهیز آن می پردازد نشانگر تغییراتی است که در مزارع و واحدهای فراوریی کشاورزی مشهود است.

مهندس فتحی در ارتباط با راه اندازی سامانه بازرگام ابراز داشت: هر کسی که به اینترنت دسترسی داشته باشد طبیعتاً به سامانه­ بازرگام نیز دسترسی خواهد داشت و احتیاجی به نصب برنامه خاصی نیست این سامانه بستر مناسبی است تا کالا بدون واسطه به دست مصرف کننده برسد و به علت کاهش هزینه های واسطه گری با قیمت تمام شده در اختیار مصرف کننده قرار گیرد. این گام در مرحله اول در خصوص کالاهای اساسی(برنج و روغن و مرغ و تخم مرغ یعنی کالاهایی که قیمت آنها قیمت مصوب دولتی است)برداشته شده است ولی خوشبختانه از روز گذشته بعضی از محصولات میوه و سبزی و صیفی مانند سیب و پرتقال وپیاز و سیب زمینی نیز به قیمت عمده در این سامانه عرضه می شود. در حال حاضر سامانه بازرگام تنها در مرکز استان فعال است و در فازهای بعدی شهرستان ها را نیز مورد پوشش قرار خواهد داد. خرید بالای100 هزار تومان از این سامانه مشمول حمل رایگان بوده و محصول خریداری شده در درب منزل تحویل خریدار می شود.

وی در ارتباط با نقش زنان در بخش کشاورزی گفت: نقش بانوان در فعالیت های کشاورزی که در روستاها و منطقه ها عشایری اتفاق می افتد اگر بیشتر از مردان نباشد کمتر نیز نخواهد بود. یعنی زنان همگام با مردان در کلیه فعالیتهای کشاورزی شامل دامداری ، زراعت، باغبانی، زنبورداری ، پرورش ماهی و غیره به ایفای نقش پرداخته و 50 درصد بخش فعال کشاورزی را تشکیل می دهند. در حال حاضر خوشبختانه از سوی زنان فارغ التحصیل کشاورزی یا رشته های دیگر در بخش های گلخانه، صنایع تبدیلی و تکمیلی و حتی دامداری و مرغداری تقاضاهای خوبی ایجاد شده است که از فعالیت سنتی بانوان در این بخشها نشأت می گیرد می توان گفت فعالیت بانوان هم در قالب مالکیت و هم مدیریت واحدهای فراوریی صورت می گیرد وحدود 50 درصد مسئولان فنی واحدهای فراوریی را زنان تشکیل می دهند.

رئیس سازمان جهادکشاورزی استان با بیان اینکه حدود 16 هزار نفر عضو سازمان نظام مهندسی کشاورزی که فارغ التحصیل کشاورزی بوده و هنوز جویای کار هستند، گفت: اگر در چنین قالبی نگاه شود تعداد فارغ التحصیلان بسیار زیاد است اما اگر در پی مدرکی باشیم که بتواند به شکل عملیاتی آشنایی به محیط کار را فراهم نماید، متاسفانه پیروزیت زیادی حاصل نشده است.

وی اضافه کرد: سازمان نظام مهندسی کشاورزی در محل سازمان جهاد کشاورزی استان برای فارغ التحصیلانی که در رشته کشاورزی تحصیل نموده و جذب شده اند، یا به عنوان مسئول فنی فعالیت می کنند همیشه دوره های بازآموزی و نوآموزی برگزار نموده و به آشنایی ایشان با علوم تازه و به روز می پردازد. البته آموزش خود بهره برداران بخش کشاورزی نیز موضوع بسیار مهمی است زیرا خروجی تمام فعالیتها و آموزش ها باید به بهره بردار منتقل شود و بهره بردار زمانی به قبول و پذیرش نتایج اقدام می نماید که خود مجهز به علم روز باشد. این وظیفه جزو وظایف بخش ترویج سازمان جهاد کشاورزی است که به برگزاری کلاسهای آموزشی در سطح روستاها و نیز آموزش چهره به چهره در سطح مزارع و واحدهای فراوریی می پردازد. اما عدم امکان دسترسی به تمامی روستاها استفاده از ظرفیت شبکه های مجازی و صداوسیما را ضروری می سازد ایجاد شبکه ای در بستر اینترنت تحت عنوان شبکه برکت نیزدر همین راستا اجرا شده است.

مهندس فتحی در ارتباط با محصولات ارگانیک گفت: محصول ارگانیک محصولی است که در فرآیند فراوری و بسته بندی و حمل آن هیچ ماده شیمیایی استفاده نشده است فراوری محصولی که بتواند کاملاً در این قالب بگنجد بسیار سخت است زیرا نمی توان بذر را بدون ضدعفونی کاشت و استفاده از مواد ضدعفونی به معنای استفاده از نهاده شیمیایی است مگر اینکه ضدعفونی با محصولات بیولوژیک صورت گیرد که طبیعتاً تناژ این محصول در حالت واقع بینانه ای کم خواهد بود. اگر به جای محصول ارگانیک از محصول سالم یاد کنیم که به لحاظ کارشناسی عبارت درست تری می باشد؛ در فراوری محصول سالم از نهاده های شیمیایی استفاده می شود اما بقایای نهاده های شیمیایی مصرفی در محصول از استانداردهای مربوطه فراتر نمی رود و ضرر و زیانی برای سلامت بشر ندارد.

وی با بیان اینکه سازمان جهاد کشاورزی به عنوان متولی بخش کشاورزی موظف به فراوری محصول سالم است که با مدیریت مصرف نهاده های شیمیایی میسر می شود در ارتباط با بحثهای اخیر در خصوص بازگشت محصول فلفل صادراتی به کشور روسیه شرح داد: استانداردهای مربوط به حد مجاز بقایای نهاده های شیمیایی در محصولات کشاورزی در کشورهای مختلف فرق دارد و کشور روسیه سختگیرانه ترین استانداردها را در این زمینه داراست 8 رقم سم در کشور روسیه ثبت نشده و مصرف آن مجاز نمی باشد و استفاده از هر محصولی که در فراوری آن از این سموم استفاده شده باشد نیز مجاز نیست. در صورتی که همان محصول برای بازارهای اروپایی قابل قبول می باشد به این ترتیب محصولات مذکور نیز به وسیله قزاقستان به دیگر کشورها صادر گشت. البته در مبادی خروجی محصولات از لحاظ بقایای فلزات سنگین و نهاده شیمیایی کنترل می شود و در صورت عدم مطابقت با استاندارد اجازه عرضه آن صادر نمی شود. با توجه به اینکه بیشتر فراوریات کشاورزی استان به صورت کشت دیم است و در این اراضی کمترین مقدار کود و سم مصرف می شود می توان گفت فراوریات کشاورزی استان آذربایجان شرقی در سطح کشور سالم ترین محصولات می باشد.

وی با بیان اینکه یکی از مسائل اساسی بخش کشاورزی کشور و استان کوچک بودن قطعات کشاورزی است که باعث می شود که کشاورز رقابتی برای مکانیزه نمودن واحد و پیاده سازی روش های علمی نداشته باشد، ابراز داشت: از آنجایی که حرکت به سوی یکپارچه سازی با توجه به محترم بودن مالکیت در قانون اساسی کشور سخت است، راهکار فائق آمدن بر این مسئله کشاورزی قراردادی است. در کشاورزی قراردادی برای مالکان قطعات پشتیبانی تحت عنوان تعاون روستایی، شرکت غله و پشتیبانی های بخش خصوصی تعریف می شود که به انعقاد قرارداد با کشاورزان اقدام نموده و سرمایه در گردش مورد احتیاج آنان را تامین و در حین برداشت اقدام به خرید محصول نهایی می نماید و به این ترتیب مشکل عدم فروش محصول به وسیله کشاورز نیزمرتفع می شود. این طرح در حال حاضر در خصوص گندم و کلزا اجرا شده و آمارهای خوبی را نسبت به سطح کشور ارائه نموده است و کوشش می شود محصولات بیشتری تحت پوشش آن قرار بگیرد.

رئیس سازمان جهادکشاورزی استان در خصوص اقلام شب عید نیز به کالای سیب و پرتقال که تامین آن برای شب عید تعریف شده می باشد اشاره نمود و گفت: جلسات مختلفی در این زمینه اجرا شده و محصول سیب تامین شده است تامین پرتقال نیز به صورت کشوری بوده و در اختیار استان قرار خواهد گرفت که البته مقدار مورد احتیاج استان ما تامین شده و انبارهای مربوطه در استانهای شمالی معین شده است. از اوایل اسفندماه حمل محصول به استان اتفاق خواهد افتاد. محل غرفه های عرضه نیز معین شده است. اما سال جاری از ظرفیت سامانه بازرگام نیز در توزیع میوه شب عید استفاده خواهد شد و کوشش خواهد شد درصدی از اقلام در این بستر توزیع شود.